■ نوروز پیروز بخش عمومی

پیشینه‌ی نوروز و آیین‌های برگزاری آن در عراق

ورنا لطفی‌نیا :
عراق» یکی دیگر از کشورهای پیرامون است که عید نوروز را جشن می‌گیرد. دولت عراق، در عید نوروز پنج روز تعطیل رسمی‌‌اعلام می‌کند و بیشتر بلند پایگان کشور، به ویژه کردها، آیین ویژه نوروز برگزار می‌کنند.پیشینه‌ی نوروز در عراقاز نخستین روز روی کار آمدن حکومت کنونی عراق در این کشور نوروز تعطیل رسمی‌بوده و یکی از جشن‌ها و روزهای مهم عراق به‌شمارمی‌رود. در روزگار حکومت صدام حسین، با وجود این‌که وی دشمنی سرسختانه‌ای با آیین‌هایی که عربی نبودند، داشت، جشن نوروز برگزار می‌شد. با برکناری رژیم بعث و آغاز نظام جدید و نوپای کنونی در عراق نوروز جایگاه ویژه‌ای در این کشور پیدا کرد. به گونه‌ای که در نخستین روز بهار که برابر با یکم فرودین می‌شود، بلندپایگان سیاسی این کشور، جشن نوروز را به مردم عراق خجسته‌باد می‌گویند.آیین نوروز کردهای عراقکردهای عراق در نوروز، بر این باورند که اگر کسی در طول سال، عزیزش را از دست داده باشد، در خانه خود می‌ماند و خویشاوندان و دوستانش برای آرامش‌باد گفتن، به دیدن وی می‌آیند.در میان کردهای عراق مردمان دیگری نیز هستند که مانند کردها نوروز را برگزار می‌کنند.
این نژاد، «ایزدی‌ها» هستند که بیشتر در شمال عراق زندگی می‌کنند.دکتر «خلیل جندی رشو»، درباره‌ی جشن سال این مردم می‌گوید: «جشن چهارشنبه‌سوری، به راستی جشن آغاز سال ایزدی‌هاست که در ایران، نوروز خوانده می‌شود. ولی ایزدی‌ها این جشن را هر سال، چهارشنبه‌سور، یا چهارشنبه‌سرخ، می‌نامند. این جشن در شب نخست چهارشنبه ماه آوریل که ایزدی‌ها بر پایه‌ی نام‌ ماه‌های سریانی نیسان می‌گویند، برپا می‌شود.

ایزدی‌ها در نوروز، تخم مرغ رنگ می‌کنند، چرا که شکل تخم مرغ مانند زمین است و رنگ کردن آن به این معنی است که، می‌خواهند جهان به این رنگ‌ها باشد و شوند(:باعث) سبزی دشت و صحرا شود. آیین زیبای دیگر آن‌ها این است که صبح زود سال نو به دشت‌ها می‌روند و دست و روی خود را با قطرهای شبنم، نم‌دار می‌کنند و باور دارند که اگر کسی بیمار باشد با این کار، بیماری‌اش بهبود می‌یابد.آرد نیز در جشن سر سال ایزدی‌ها، نقش بزرگی ‌دارد. آن‌ها در شب جشن به دشت می‌روند و با آردی که با خود برده‌اند ،خمیر درست می‌کنند. سپس، دسته گلی در میان این خمیر فروکرده و آن را بالای در خانه‌هاشان آویزان می‌کنند. بدین معنا که بهار به خانه‌شان آمده است.همچنین زنان نانی به نام «سوک» می‌پزند که برای دهش(:خیرات) به گورستان می‌برند. ایزدی‌ها نیز مانند برخی از نژادهای کرد، آیینی را به جا می‌آورند که به آن «طواف» و گاهی نیز «جمی» می‌گویند.نخستین طواف در یک ده ایزدی به نام «باشک وبخرانه» در روز آدینه، پس از چهارشنبه‌سور، آغاز می‌شود و پس از آن کم‌وبیش، در همه‌ی روستاهای ایزدی‌ها برگزار می‌شود. هرطواف کننده یک فرشته دارد که تنها ویژه‌ی ایزدی‌هاست. این طواف‌ها تا پایان ماه ششم میلادی که ایزدی‌ها به آن «هزیران» می‌گویند، دنباله پیدا می‌کند و این نشان نوروز دربین ایزدی‌هاست.آن‌ها همچنین پس از سیزده روز، دوباره جشن می‌گیرند که می‌تواند با سیزده‌بدر ایرانی سنجیده شود.